“Όσοι πολίτες ήσαν μετριοπαθείς θανατώνονταν από την μια ή την άλλη παράταξη, είτε επειδή είχαν αρνηθεί να πάρουν μέρος στον αγώνα είτε επειδή η ιδέα και μόνο ότι θα μπορούσαν να επιζήσουν προκαλούσε εναντίον τους τον φθόνο”.

Έτσι εξιστορεί ο Θουκυδίδης στην Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου τα γεγονότα του εμφυλίου στη Κέρκυρα μεταξύ Δημοκρατικών και Ολιγαρχικών.

Τον τελευταίο καιρό στο διαδίκτυο παρατηρώ όλο και πιο συχνά τον τρόπο που αντιμετώπιζεται η επιλογή κάποιων ανθρώπων να μην τοποθετούνται, να μην παίρνουν θέση για διάφορα θέματα της επικαιρότητας, τουλάχιστο όχι με τον τρόπο που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε.

Γεμάτη έκπληξη, αμηχανία, απογοήτευση και πολλές φορές φόβο από τον βίαιο τρόπο, διαβάζω την απαίτηση κάποιων σε βάρος άλλων, να πάρουν θέση. Άλλοι το κάνουν με τρόπο επιθετικά ευθύ, αυστηρό, υποτιμητικό, κάνοντας μάλιστα και αναλύσεις για το τι κρύβεται πίσω απ’αυτή τη στάση, όπως η επιλογή να μη χαλάσει κάποιος το προφίλ του, επαγγελματικοί λόγοι κλπ. Άλλοι πάλι, το κάνουν με τρόπο παθητικά επιθετικό. Επιφανειακά ευγενικά, politically correct σχόλια, με υπονοούμενα που από κάτω, εάν παρατηρήσεις με προσοχή, θα δεις καθαρά το θυμό.

Είμαι σχεδόν σίγουρη ότι αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουμε μάθει ή συμφωνήσει μεταξύ μας για το τι σημαίνει παίρνω θέση για κάποιο θέμα, πώς τοποθετούμαι σε μια σχέση. Έτσι λοιπόν, παίρνω θέση για κάποιο θέμα σημαίνει πώς αισθάνομαι μ’αυτό που ακούω απ’τον άλλον. Στέκομαι λίγο σε μένα, στον εαυτό μου να δω τι νιώθω μ’αυτό που άκουσα, τι σκέψεις κάνω, τι συμβαίνει στο σώμα μου. Με παρατηρώ. Και όταν μου είναι καθαρό αυτό που αισθάνομαι και θέλω, μπορώ να πω στον άλλον πως είμαι μ’αυτό που άκουσα. Αυτό σημαίνει παίρνω καθαρή θέση. Μιλάω για τον εαυτό μου. Χωρίς να γίνομαι επιθετικός, χωρίς να κακοποιώ, χωρίς να κρίνω και να υποτιμώ τον απέναντι. Παίρνω θέση δεν σημαίνει πως είμαι υπέρ ή κατά κάποιου.

Ας μη φτάσουμε στο σημείο όπου η παράλογη τόλμη θεωρείται ανδρεία, η παραφορά αρετή, η προσωπική διστακτικότητα δειλία που κρύβεται πίσω από εύλογες προφάσεις και η τάση να εξετάζονται όλες οι απόψεις ενός ζητήματος υπεκφυγή.