- Νομίζουμε πως επειδή κάναμε κάτι κακό είμαστε κακοί άνθρωποι. Το ονομάζουμε και γνωστική ασυμφωνία.* Kάποιοι δυσκολεύονται να διαχωρίσουν τις πράξεις από τον χαρακτήρα. Αν έκαναν κάτι που έβλαψε κάποιον, θα σημαίνει πως είναι κακοί άνθρωποι. Αν παραμέλησαν να κάνουν κάτι τότε θα σημαίνει πως είναι εγωιστές και αδιάφοροι. Αν έκαναν απλά λάθος, τότε μάλλον θα είναι ανίδεοι ή χαζοί. Για να μπορέσουν να επιλύσουν ή να ανταπεξέλθουν σε αυτή την γνωστική ασυμφωνία, αρνούνται το λάθος τους και εμμένουν στην άποψή τους γιατί νιώθουν να απειλείται η ταυτότητά τους και η αυτοεκτίμησή τους.
- Η συγγνώμη ανοίγει την πόρτα στη ντροπή και την ενοχή. Η ενοχή μας κάνει να αισθανόμαστε άσχημα για τις πράξεις μας, με τη ντροπή αισθανόμαστε άσχημα για τον εαυτό μας. Η ντροπή για τους περισσότερους είναι πιο δύσκολα διαχειρίσιμη από την ενοχή.
- Η αποδοχή του λάθους θα ανοίξει την πόρτα και σε επόμενες συγκρούσεις και δριμύ κατηγορώ. Ενώ οι περισσότεροι θεωρούμε τη συγγνώμη όχι μόνο ως ευκαιρία επίλυσης συγκρούσεων αλλά και ως ευκαιρία να έρθουμε με τον αλλον πιο κοντά, εκείνοι που δεν ζητούν συγγνώμη φοβούνται πως η συγγνώμη θα δημιουργήσει “δεδικασμένο” σε περαιτέρω κατηγορίες και συγκρούσεις. Μόλις παραδεχτούν το λάθος, πιστεύουν πως ο απέναντι θα βρει την ευκαιρία να φέρει στη συζήτηση όλες τις φορές που αρνήθηκαν να ζητήσουν συγγνώμη.
- Φοβούνται ότι αν απολογηθούν θα σημαίνει πως αναλαμβάνουν όλη την ευθύνη και θα απαλλάξουν τον άλλον από την ευθύνη που του αναλογεί.
- Πιθανόν να είναι πιο εύκολο να μένουν στο θυμό και να κρατάνε απόσταση από το να νιώθουν ευάλωτοι όταν έρχονται πιο κοντά με τον άλλον. Νιώθουν πως έτσι διατηρούν τον έλεγχο στα συναισθήματά τους και άρα είναι πιο δυνατοί. (βλ. το παρακάτω λινκ)
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ejsp.1901
*Η θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας διατυπώθηκε από τον Leon Festinger τη δεκαετία του 50 όταν μελετούσε μια μικρή θρησκευτική ομάδα η οποία πίστευε ότι ένας ιπτάμενος δίσκος θα έσωζε τα μέλη της από μια αποκάλυψη που θα γινόταν τα επόμενα χρόνια. Δημοσίευσε τα ευρήματά του γράφοντας πως η ομάδα -αφού δεν συνέβη κάτι τέτοιο- υποστήριξε πιο έντονα την πίστη της και ισχυρίστηκε πως ο Θεός είχε απλώς αποφασίσει να σώσει τα μέλη, αντιμετωπίζοντας τη δική τους γνωστική ασυμφωνία με την προσκόλληση σε μια δικαιολογία.