Στην αρχή σκεφτήκαμε πως η πανδημία θα διαρκέσει λίγους μήνες και προσπαθήσαμε να πείσουμε τους εαυτούς μας πως θα τα καταφέρουμε. Ζούσαμε στο ηρωϊκό στάδιο. Υπήρχε αισιοδοξία και ενέργεια για να ξεπεραστεί όλο αυτό.

Αρχίσαμε να δραστηριοποιούμαστε κάνοντας γυμναστική, μαγειρεύοντας, διαβάζοντας, σε μια συνεχή προσπάθεια να κάνουμε “καλή χρήση” αυτής της περιόδου. Εξάλλου, όπως διαβάσαμε σε αμέτρητα άρθρα, ο Shakespeare έγραψε τον Βασιλιά Λήρ όσο ήταν σε καραντίνα.

Λίγο μετά μπήκαμε στο στάδιο τoυ μήνα του μέλιτος, όπου νιώσαμε πως μπορεί να μην ήμασταν όλοι στο ίδιο καράβι αλλά βρισκόμασταν μέσα στην ίδια φουρτούνα.

Μετά όμως περάσαμε στο στάδιο της απογοήτευσης. Αρχίσαμε να νιώθουμε σωματικά και συναισθηματικά εξαντλημένοι. Η υπερεπαγρύπνηση μετατράπηκε σε εκνευρισμό.

Σήμερα βρισκόμαστε στο στάδιο της κόπωσης, της εξάντλησης από την αναμονή. Είναι το στάδιο που μπορεί κάποιος ή να πυροδοτείται πολύ εύκολα ή να αποσύρεται εντελώς. Αυτά είναι τα τέσσερα στάδια της πανδημικής κόπωσης όπως περιγράφονται από τους ερευνητές του Medical Harvard School.

Από τη μια η συνειδητοποίηση πως το οριστικό τέλος και η επιστροφή στην κανονικότητα θα αργήσουν και από την άλλη η αδιάκοπη και συνεχής ροή κακών ειδήσεων, προκαλεί μια συλλογική πανδημική κόπωση.

Υπάρχει υπερδιέγερση από τη συνεχή εισροή πληροφοριών και μαζί η κόπωση που σχετίζεται με έλλειψη διέγερσης μιας και οι ζωές μας έχουν περιοριστεί αρκετά. Βρισκόμαστε ταυτόχρονα σε κατάσταση χαμηλής διέγερσης και υπερδιέγερσης. Οι ειδικοί λένε πως η επόμενη πρόκληση σε μια ενδεχόμενη πανδημία θα είναι η εξομάλυνση της καμπύλης της ψυχικής υγείας.

Όταν είμαστε ψυχικά και σωματικά εξαντλημένοι μειώνεται η ανθεκτικότητα και ενισχύονται τα συναισθήματα φόβου και αδυναμίας. Λόγω της εξάντλησης η ικανότητά μας αλλά και το κίνητρο για να αντιμετωπίσουμε τα δύσκολα συναισθήματα, μειώνεται.

Τη μόνη συμβουλή που θα τολμήσω να δώσω στην παρούσα φάση είναι η συνειδητή αποσύνδεση από τους «θορύβους» του περιβάλλοντος. Είναι και αυτό που θα μας βοηθήσει να παραμείνουμε ανθεκτικοί και να κάνουμε οικονομία δυνάμεων.

Δημοσιεύθηκε 14 Μαρτίου στο Liberal

Εξέλιξη και ωριμότητα είναι και να κοιτάζω τη δουλειά μου χωρίς να ασχολούμαι συνεχώς με το τι κάνει ο διπλανός μου, να δείχνω αυτοσυγκράτηση και να ξέρω πως είναι εντάξει να κρατάω για τον εαυτό μου αυτά που σκέφτομαι για τους άλλους ή την άποψή μου για κάποιο θέμα. Αυτό τον καιρό που περνάμε όλοι αρκετό χρόνο μπροστά στις οθόνες, είναι πολύ εύκολο να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους. Όμως ξέρουμε καλά τι συμβαίνει όταν ξεκινάμε να μπαίνουμε σε σύγκριση, όταν ασχολούμαστε με τις ζωές των άλλων. Χάνουμε τον εαυτό μας, την ηρεμία μας, χάνουμε την επαφή με τις πηγές στήριξης που έχουμε. 

Ένας απ’τους ασφαλέστερους και γρήγορους τρόπους για να ξανακερδίσουμε την ισορροπία μας και την ευτυχία μας είναι να κοιτάζουμε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας και τις δουλειές μας. Να θυμάστα πάντα, πως το να είμαστε καλά είναι κάτι που μαθαίνεται.
Καλό και ξεκούραστο Σαββατοκύριακο 🙂

Όλο και πιο συχνά μιλάμε για την ευγνωμοσύνη και για το πόσο πολύ συνδέεται με την καλύτερη ψυχική υγεία. Η ευγνωμοσύνη, η εκτίμηση που νιώθουμε όταν αναγνωρίζουμε ότι κάτι είναι πολύτιμο για εμάς, χωρίς αυτό να σχετίζεται με τη χρηματική του αξία, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι έχει μετρήσιμα οφέλη. Για να καταφέρουν οι επιστήμονες να τα μετρήσουν, ζήτησαν από δύο ομάδες να κρατούν ημερολόγιο στη διάρκεια της ημέρας. Aπό τους συμμετέχοντες της πρώτης ομάδας να καταγράφουν εκείνα για τα οποία ένιωθαν ευγνωμοσύνη και από τους συμμετέχοντες της δεύτερης, τις στιγμές που ένιωθαν ότι κάτι τους ενόχλησε ή τους εκνεύρισε. Η πρώτη ομάδα ανέφερε ότι είχε χαμηλότερα επίπεδα στρες στο τέλος της ημέρας.

Σε άλλη μελέτη, ζητήθηκε από φοιτητές που παραπονιούνταν ότι το μυαλό τους έκανε συνέχεια αρνητικές σκέψεις και ανησυχούσαν σε μεγάλο βαθμό, να αφιερώνουν δέκα λεπτά πριν κοιμηθούν για να καταγράψουν ό,τι τους έκανε να νιώθουν ευγνωμοσύνη. Οι ανεξέλεγκτες σκέψεις περιορίστηκαν και ο ύπνος τους βελτιώθηκε. Το ημερολόγιο ευγνωμοσύνης είναι κάτι που μπορείτε να το δοκιμάσετε και εσείς και να παρατηρήσετε εάν σας βοήθησε, ιδιαίτερα στον ύπνο. 

Οι άνθρωποι ακμάζουμε όταν δίνουμε κάποιο νόημα στην καθημερινότητά μας, όταν είμαστε σε θέση να χτίζουμε υγιείς σχέσεις, όταν εμπλεκόμαστε και συνδεόμαστε σε κοινότητες και προσφέρουμε αλλά και όταν δεχόμαστε. Όταν μπορούμε να αισθανθούμε ευγνωμοσύνη όχι μόνο γι’αυτά που μας συμβαίνουν αλλά και γι’αυτά που τελικά δεν μας συνέβησαν. 

Το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας επανέρχεται μέσω της ειδησεογραφίας, στη συγκυρία του lockdown. Κάποιες επισημάνσεις-διευκρινίσεις επί των ορισμών πιστεύω πως θα συμβάλλουν στην κατανόηση του φαινομένου.

Βία χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε πράξη, παράλειψη, παραμέληση, κακή μεταχείριση ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική, σεξουαλική ή και ψυχική βλάβη του ανθρώπου (παιδιού, συντρόφου). Εξ’ορισμού αφορά στην προσβολή, παραβίαση των ορίων -σωματικών, ψυχικών, προσωπικών- δηλαδή στην παραβίαση της ανθρώπινης ύπαρξης καθώς και στην κατάργηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μορφές βίας:
1. Ψυχολογική, συναισθηματική κακοποίηση περιλαμβάνει πράξεις, παραλείψεις και συμπεριφορές οι οποίες εμπεριέχουν συστηματική απόρριψη, εκφοβισμό, εκμετάλλευση, απομόνωση, άρνηση συναισθηματικής ανταπόκρισης, υποτίμηση, αποθάρρυνση, παραμέληση, έλεγχο, κυριαρχία.

2. Λεκτική κακοποίηση Περιλαμβάνει τη χρήση λέξεων που ενέχουν επίθεση, με σκοπό το πλήγμα, τον τραυματισμό, τον έλεγχο κάποιου.

3. Σωματική κακοποίηση Περιλαμβάνει κάθε είδους τραυματισμό ή απειλή τραυματισμού που δεν οφείλεται σε ατύχημα.

4. Σεξουαλική κακοποίηση Περιλαμβάνει κάθε είδους παραβίασης με στόχο τη σεξουαλική ηδονή και ικανοποίηση.

5. Σύνδρομο του αμέτοχου θεατή Ορίζεται η έκθεση του παιδιού για μεγάλο χρονικό διάστημα σε διάφορες μορφές ενδοοικογενειακής βίας χωρίς το ίδιο να τις υφίσταται (όμως είναι σαν να περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω)

Η συναισθηματική κακοποίηση περιλαμβάνει συνεχόμενες πράξεις, παραλείψεις και συμπεριφορές οι οποίες εμπεριέχουν συστηματική απόρριψη, εκφοβισμό, εκμετάλλευση, απομόνωση, άρνηση συναισθηματικής ανταπόκρισης, υποτίμηση, αποθάρρυνση, παραμέληση, έλεγχο, κυριαρχία.Δεν παρατηρείται μόνο ανάμεσα σε δυο συντρόφους αλλά δυνητικά μπορεί να υπάρχει σε κάθε είδους σχέση. Επαγγελματική, φιλική, οικογενειακή.
Μερικές ενδείξεις ψυχολογικής κακοποίησης είναι :

– Η σιωπηρή τιμωρία. Να σταματάω να μιλάω στον άλλον χωρίς να έχει γίνει κάτι
– Να κατηγορώ τους άλλους για τα συναισθήματά μου
– Να έχω χειριστική συμπεριφορά για να πάρω αυτό που θέλω
– Να ντροπιάζω κάποιον σκοπίμως
– Να κοροϊδεύω κάποιον επειδή εκφράζει τα συναισθήματά του
– Να αγνοώ κάποιον όταν εκφράζει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του
– Να μην ανταποκρίνομαι όταν μου ζητάνε παρηγοριά όχι επειδή δεν μπορώ αλλά ως τρόπος για να ελέγχο τη σχέση
– Να υποδεικνύω σε κάποιον τι πρέπει και τι δεν πρέπει να αισθάνεται
– Να αρνούμαι τα συναισθήματα του άλλου και να του λέω πως όσα θυμάται είναι αποκυήματα της φαντασίας του
– Να αγνοώ όποιες προσπάθειες επικοινωνίας