Ghostbusters

20210706_174137.jpg

Το ghosting είναι μια συμπεριφορά τόσο διαδεδομένη που σχεδόν έχει ενσωματωθεί στην κουλτούρα μας και ήδη από κάποιους θεωρείται ως κάτι φυσιολογικό, αναμενόμενο ακόμα και αστείο. Το ghosting είναι η ξαφνική διακοπή οποιασδήποτε επικοινωνίας από τη μια πλευρά χωρίς κανένα προφανή για την άλλη πλευρά λόγο ή εξήγηση. Ο άνθρωπος που εξαφανίζεται, που γίνεται φάντασμα -ghost- και που είχατε καθημερινή επαφή ξαφνικά αδιαφορεί για εσάς και αγνοεί τις προσπάθειες επικοινωνίας αφήνοντάς σας σε κατάσταση σοκ.

Μετά το σοκ συνήθως ακολουθούν ασταμάτητες σκέψεις και συνεχής ανάλυση: “γιατί να συμπεριφερθεί έτσι; τι έκανα; λες να του/της συνέβη κάτι;” Το λάθος σ’αυτές τις περιπτώσεις είναι η προσπάθεια να αναλύουμε παράλογες συμπεριφορές με αποτέλεσμα να καθηλωνόμαστε, το γνωστό analysis-paralysis.

Εάν όμως έπρεπε οπωσδήποτε να εξηγήσουμε μια τέτοια συμπεριφορά, προσωπικά θα έδινα τρεις ερμηνείες. α) γιατί έτσι βόλευε, ήταν ο πιο εύκολος τρόπος β) κακή ποιότητα ανθρώπου γ) συναισθηματική ανωριμότητα. Πάντως σίγουρα πίσω απ’αυτή τη συμπεριφορά δεν κρύβεται κάποιο βάθος που εμείς οι υπόλοιποι αδυνατούμε να καταλάβουμε. Ούτε βάθος, ούτε πλάτος.

Οι ερμηνείες και οι αναλύσεις δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος για να ξεπεράσετε αυτό που σας συνέβη. Η ανάγκη να τακτοποιήσετε τον ανοιχτό λογαριασμό μέσα σας και να προχωρήσετε είναι πολύ μεγάλη και απολύτως κατανοητή όμως, πρέπει να ξέρετε πως σ’αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί να το κλείσετε μόνοι σας. Εξάλλου όπως θα γνωρίζετε, οι άνθρωποι που θα μας φερθούν όπως θα θέλαμε και θα σεβαστούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας δεν είναι πολλοί.

Μάθετε να αγνοείτε αυτά που δεν μπορείτε να ελέγξετε δηλαδή συμπεριφορές άλλων.
Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να χάσετε χρόνο και να αργήσετε να ξεχάσετε το δυσάρεστο συμβάν. Οι άνθρωποι κάνουν αυτό που θέλουν να κάνουν οι ίδιοι. Αισθάνονται με τον τρόπο που οι ίδιοι θέλουν να αισθανθούν, σκέπτονται αυτό που θέλουν να σκεφτούν, συμπεριφέρονται με τον τρόπο που έχουν μάθει και θα αλλάξουν μόνο όταν εκείνοι είναι έτοιμοι ή θέλουν να αλλάξουν. Κανένα είδος ελέγχου που εμείς θα ασκήσουμε δεν μπορεί να επιφέρει μόνιμες ή επιθυμητές αλλαγές σε έναν άλλον άνθρωπο.

Το μόνο άτομο που μπορούμε να μεταβάλουμε και στο οποίο έχουμε δικαιοδοσία ελέγχου είναι ο εαυτός μας. Εκεί θα επικεντρωθείτε. Μπορείτε να μετατρέψετε αυτή την άσχημη εμπειρία σε κάτι που αξίζει, δηλαδή στο να αναρωτηθείτε εάν υπάρχει κάτι καινούργιο να μάθετε για τον εαυτό σας. Μήπως επενδύσατε πολλά σ’έναν άνθρωπο χωρίς να τον γνωρίζετε; μήπως εμπιστευθήκατε πολύ γρήγορα; μήπως μείνατε περισσότερο στα λόγια παρά στις πράξεις του άλλου; Μήπως αυτή η συμπεριφορά σας θυμίζει κάτι απ’την ιστορία σας και σας έχει καθηλώσει έτσι; μήπως δεν έχει καν να κάνει με τον συγκεκριμένο άνθρωπο απλά η ανάγκη σας για επαφή, η ανάγκη να εμπιστευτείτε ήταν ακάλυπτες για μεγάλο χρονικό διάστημα;

Συγχωρήστε τον εαυτό σας που εμπιστεύτηκε και αφέθηκε και κυρίως μην παίρνετε τη συμπεριφορά των άλλων ως αντανάκλαση της δικής σας αυτοαξίας. Μη σας μαλώνετε επειδή δεν καταλάβατε αμέσως με τι άνθρωπο είχατε να κάνετε.

Μη ζητάτε απαντήσεις από εκείνους που δεν έχουν να δώσουν κάτι ή δεν θέλουν.
Κυρίως όμως, μη γίνεστε κυνηγοί φαντασμάτων.

Κάποιον μου θυμίζεις

IMG_20200209_193028
Ένα απ’τα πιο συχνά ερωτήματα -που το ακούμε και σε διάφορες παραλλαγές- είναι το “πώς γίνεται αυτοί/ες που επιλέγω να μου συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο;”
Θεωρητικά είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε το είδος ανθρώπου που θα αγαπήσουμε αλλά στην πραγματικότητα η επιλογή μας είναι μάλλον πολύ λιγότερο ελεύθερη από ό,τι φανταζόμαστε. Οι περιορισμοί γύρω απ’τους οποίους μπορούμε να αγαπάμε και να νιώθουμε καλά προέρχονται από ένα μέρος που όλοι οι ψυχοθεραπευτές αρέσκονται να πηγαίνουν. Στην παιδική ηλικία. Η ψυχολογική ιστορία του καθενός μας προδιαθέτει να επιλέγουμε ορισμένους τύπους ανθρώπων.

Ψάχνουμε εκείνους που από πολλές απόψεις αναβιώνουν τα συναισθήματα αγάπης που γνωρίζαμε όταν ήμασταν μικροί. Το θέμα είναι ότι η αγάπη που πήραμε κατά την παιδική μας ηλικία δεν φτιάχτηκε μόνο από γενναιοδωρία, ευαισθησία και καλοσύνη. Δεδομένου το ότι οι γονείς είναι άνθρωποι και κάνουν λάθη -παρ’όλη την αδιαμφισβήτητα καλή πρόθεσή τους- κάποιες φορές η αγάπη συνοδεύεται και με οδυνηρές πτυχές: την αίσθηση πως δεν είμαι αρκετά καλός, μια αγάπη για έναν γονέα νάρκισσο ή καταθλιπτικό ή εύθραυστο ή η αίσθηση πως ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι πλήρως ευάλωτος γύρω από έναν φροντιστή.

Έτσι, στην ενήλικη ζωή μας θα βρούμε συντρόφους που κάτι στην συμπεριφορά τους θα μας είναι οικείο και θα το έχουμε ξαναζήσει.  Δεν δίνουμε σημασία και ευκαιρία σε ανθρώπους οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι να ικανοποιήσουν τη λαχτάρα μας για πολυπλοκότητες που έχουμε συνδέσει με την αγάπη. Μπορεί να περιγράψουμε κάποιον ως “βαρετό” όταν στην πραγματικότητα εννοούμε: είναι απίθανο να με κάνει να υποφέρω με τον τρόπο που πρέπει να υποφέρω για να αισθανθώ ότι η αγάπη είναι πραγματική.

Πολλοί λένε πως η λύση είναι απλά να προσπερνάμε αυτούς που έχουν ιδιόμορφη συμπεριφορά και μας ελκύουν και να βρούμε κάποιον με πιο υγιή συμπεριφορά. Θεωρητικά είναι μια καλή λύση και συχνά πρακτικά αδύνατη. Αντί να επιδιώκουμε να αλλάξουμε προτιμήσεις θα ήταν καλύτερο να προσαρμόσουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούμε σε συμπεριφορές οικείες που στο τώρα, αν και ενήλικοι μας καθηλώνουν.

Κάτι που επαναλαμβάνω πολύ συχνά γιατί γνωρίζω τη χρησιμότητα της ψυχοεκπαίδευσης είναι πως πολλές φορές τα συναισθήματά μας δεν γεννιούνται από την τρέχουσα κατάσταση και δεν αφορούν στην πραγματικότητα το εν λόγω πρόσωπο, αλλά μια συμπεριφορά τους αναπαράγει-πυροδοτεί κάτι που μας συνέβη πριν πολύ καιρό.  Στο τότε, το είχαμε βιώσει πραγματικά τραυματικά γιατί ένα παιδί δεν μπορεί να εξηγήσει γνωστικά αυτά που του συμβαίνουν και δεν έχει και επιλογές. Στο σήμερα, εάν κάποια συμπεριφορά επαναληφθεί, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γυρίσω πάλι πίσω στο παλιό, παρόλο που γνωστικά θα λέω “μα δεν είναι δυνατόν”.  Σ’αυτό ακριβώς το σημείο θα γίνει η παρέμβασή μου και πλέον θα αντιδράσω ως ενήλικας  και όχι ως το παιδί που ήμουν τότε. Για παράδειγμα εάν ως παιδί δεν έπαιρνα την προσοχή που ήθελα και δεν ήξερα τον τρόπο να τη ζητήσω, τότε θα έβρισκα έμμεσους τρόπους για να πάρω αυτό που είχα ανάγκη.

Στο σήμερα, εάν ο/η σύντροφός μου είναι απορροφημένος με τη δουλειά του και εγώ αντιδράσω όπως παλιά, τότε είτε θα το μεταφράσω “δεν νοιάζεται αρκετά, δεν είμαι αρκετά σημαντικός/ή” ή θα αντιδράσω χειριστικά για να πάρω αυτό που χρειάζομαι. Ένας ενήλικας, που γνωρίζει και έχει δουλέψει τα θέματά του, έστω και αν πυροδοτηθεί ένα παλιό συναίσθημα θα έχει τη δυνατότητα να σκεφτεί κάτι όπως: “έχει δουλειά, έχω και εγώ δουλειά και είναι εντάξει”.  Γιατί θα γνωρίζει πως στο σήμερα έχει πάντα επιλογές.

Δεν προτρέπω, ούτε υπονοώ να μένουμε σε καταστάσεις δύσκολες και ταλαιπωρητικές για να δούμε και να επιλύσουμε τα παλιά μας τραύματα.  Όμως, ως ενήλικες μπορούμε να αποκτήσουμε τις ικανότητες που θα μας επιτρέψουν να πειραματιστούμε με τις προκλήσεις του “εδώ και τώρα” που ως παιδιά στο “εκεί και τότε” δεν μπορούσαμε.

Κάθε μέρα λίγο πιο κοντά

shameΠριν λίγο καιρό γνώρισα κάποιον. Ενώ θέλω πολύ να αφεθώ και να πάω πιο κοντά δυσκολεύομαι, έχω πολύ άγχος που ευτυχώς όμως κρύβω. Για να καταλάβεις, είναι σαν να έχω μια εσωτερική φωνή που μου λέει συνέχεια όλα όσα πρέπει να κάνω για να τα καταφέρω όμως εξωτερικά παγώνω και δεν κάνω τίποτα. Θέλω να μου πεις συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να ακολουθήσω.  καταλαβαίνω πως μάλλον έχω θέμα όμως μπορείς να μου δώσεις μερικές γρήγορες και εύκολες συμβουλές χωρίς αναφορές στο παρελθόν κλπ; τώρα τι κάνουμε!”.

Ένας συντριπτικά μεγάλος αριθμός προβλημάτων στις σχέσεις συνοψίζεται σε δυο φράσεις: Κάποιος στέκεται πολύ μακριά. Κάποιος στέκεται πολύ κοντά. Το να καταφέρεις να έχεις τη σωστή απόσταση από έναν άνθρωπο πρόκειται για ένα κατόρθωμα εφικτό μόνο όταν μάθεις τον τρόπο να αναγνωρίσεις ότι χρειάζεσαι την αγάπη του, όταν εμπιστευτείς πως και εκείνος θα σε χρειαστεί και βεβαίως να πιστεύεις πως θα μπορέσεις να ζήσεις και χωρίς αυτόν.

Αυτές οι δυο τάσεις -τώρα θα σταθώ σ’αυτή που σε αφορά- προέρχονται από εκεί που θα προτιμούσες να μην αναφερθώ, πράγμα δύσκολο γιατί τα τραυματικά γεγονότα που έχουμε βιώσει στην παιδική μας ηλικία έχουν δημιουργήσει μοτίβα και συνήθειες αρνητικών σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών, οι οποίες με τη σειρά τους γίνονται αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Γινόμαστε εκείνοι που νιώθουμε ασφαλείς όταν είμαστε μακριά, γιατί η αρχική μας απόπειρα προσέγγισης έληξε μάλλον άδοξα. Για ένα παιδί αυτό μεταφράστηκε ως απόρριψη, ντροπή, μπέρδεμα, αβεβαιότητα, κυρίως όμως ήταν κάτι που δεν ήξερε να το αντιμετωπίσει. Ασυνείδητα αποφάσισε πως τέτοια μορφή έκθεσης δεν θα ξανασυμβεί ποτέ. Έτσι λοιπόν στο τώρα, στην παραμικρή υπόνοια απογοήτευσης ή απόρριψης -ή για να είμαι πιο ακριβής αυτό που ερμηνεύει ως απόρριψη- για να αποφύγει τον πόνο θα σηκώσει τοίχους για να αποφευχθεί η οικειότητα που στο τότε δεν του παρείχε ασφάλεια. Ο μεγαλύτερος φόβος που βιώνει είναι αυτός της οικειότητας, με δευτερεύοντα φόβο αυτόν της εγκατάλειψης.

Οι περισσότεροι θέλουμε και έχουμε ανάγκη από αγάπη και εγγύτητα.  Ο φόβος, όμως, είναι εξίσου ισχυρή δύναμη και ανταγωνίζεται αυτή μας την ανάγκη. Παρόλο που οι ανάγκες μένουν ακάλυπτες όταν δεν ερχόμαστε κοντά, μπορεί να νιώθουμε μεγαλύτερη ασφάλεια όταν δεν το κάνουμε. Με τον τρόπο αυτό, δεν διακινδυνεύουμε την αβεβαιότητα που προκύπτει από τη στενή συναισθηματική σχέση με έναν άλλον άνθρωπο. Δεν διακινδυνεύουμε να πρέπει να δείξουμε αυτό που είμαστε, κάτι που περικλείει τη συναισθηματική ειλικρίνεια, αλλά και την πιθανή απόρριψη των συναισθημάτων μας. Δεν διακινδυνεύουμε την εγκατάλειψή μας από τους άλλους. Δεν βιώνουμε την αμηχανία που συνεπάγεται η αρχή μιας σχέσης που για πολλούς είναι πραγματικά αφόρητη.

Η στενή επαφή, η οικειότητα έχουν συχνά ως συνέπεια την αίσθηση της απώλειας του ελέγχου. Η οικειότητα θέτει σε δοκιμασία τους βαθύτερους φόβους μας για το ποιοι είμαστε και για το εάν είναι αποδεκτό να είμαστε ο εαυτός μας. Απαιτείται ειλικρίνεια, αυθορμητισμός, εμπιστοσύνη, αποδοχή του εαυτού μας και αποδοχή των άλλων.

Ζητάς γρήγορη λύση σε κάτι που σε ταλαιπωρεί και το καταλαβαίνω. Ξέρεις, η αντίσταση στην επιθυμία να βρισκόμαστε μακριά ή κοντά, για κάποιους είναι δουλειά χρόνων. Δεν είναι πάντα εύκολο να περιγράψεις στον άλλον αυτό που σου συμβαίνει, να μην έχεις την ανάγκη να κρύβεσαι στην παραμικρή υπόνοια απόρριψης. Δεν είναι εύκολο να αφήνεις χώρο στον άλλον ελπίζοντας πως θα επιστρέψει και ταυτόχρονα να έχεις και τη σιγουριά πως και να μην επιστρέψει, θα επιβιώσεις.

Η προσέγγιση μπορεί να φαίνεται τρομακτική αλλά δεν είναι και απαραίτητο να είναι έτσι.  Μπορείς να είσαι ο πραγματικός σου εαυτός όταν είσαι με άλλους ανθρώπους και αξίζει να το διακινδυνεύσεις. Μπορείς να εμπιστευτείς τον εαυτό σου και έχεις τη δυνατότητα να αντεπεξέλθεις στην αμηχανία που υπάρχει στο ξεκίνημα μιας σχέσης, έστω και αν στην αρχή το κάνεις όπως οι σκαντζόχοιροι. Προσεκτικά.

 

Η κόρη του Αγαμέμνονα

lana

Πριν λίγο καιρό έλαβα αυτό το μέιλ “Κάνω σχέσεις μόνο με αρκετά μεγαλύτερους. Οι φίλες μου λένε πως αυτό είναι πρόβλημα. Εγώ λέω πως είναι τυχαίο και απλά θέμα γούστου. Πιστεύεις πως έχω θέματα με τον μπαμπά μου;”

Το να θέλουμε να έχουμε δίπλα μας έναν άνθρωπο είναι μια κατανοητή επιθυμία. Εάν έχει και τα χαρακτηριστικά του ιδανικού πατέρα ίσως και να πρόκειται για το ιδανικό σενάριο. Δυνατός και σοφός, συνετός, ευγενικός, σκληρός εάν χρειαστεί, αλλά πάντα δίκαιος και φυσικά πάντα στο πλευρό μας.

Η λαχτάρα για έναν ισχυρό πατέρα υπήρξε ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στην ιστορία ενώ οι περισσότερες θρησκείες έχουν συλλάβει τις κεντρικές τους θεότητες ως αρσενικούς γονείς. Στην πρώιμη παιδική ηλικία είμαστε όλοι αδύναμοι και έχουμε ανάγκη από προστασία οπότε μια πατρική φιγούρα αναπόφευκτα φαίνεται εξαιρετικά εντυπωσιακή σ’ένα μικρό παιδί. Στα μάτια ενός παιδιού είναι εκείνος που ξέρει και μπορεί να κάνει τα πάντα.

Όσο ώριμοι και σκεπτικιστές μπορεί να είμαστε σε άλλους τομείς, σε σχέση με την ιδέα της ανδρικής προστασίας μέχρι κάποια ηλικία παραμένουμε λίγο σαν το μικρό παιδί που ήμασταν κάποτε. Ονειρευόμαστε έναν άνθρωπο που θα αναλάβει τις ευθύνες μας, θα πάρει όλες τις μεγάλες αποφάσεις για τη ζωή μας, που θα είναι σκληρός και σίγουρος και θα μας λύσει όλα τα προβλήματα. Θα φροντίζει για τα οικονομικά μας, θα θυμώνει και θα επιτίθεται σε όποιον μας αδικεί ή μας πληγώνει. Θα είναι περήφανος για εμάς και θα μας αγαπάει όπως είμαστε.

Όμως, υπάρχει ένα παράδοξο. Ο ενήλικας που επαναλαμβανόμενα λαχταρά να σχετίζεται μ’έναν “πατέρα” δεν σημαίνει πως μεγάλωσε με τον ιδανικό πατέρα.  Τις περισσότερες φορές αυτή η επιθυμία είναι συνέπεια συναισθηματικής εγκατάλειψης από εκείνον. Είναι γνωστό πως τα αναπτυξιακά μας κενά -ειδικά όταν δεν έχουμε φροντίσει να τα τακτοποιήσουμε- είναι παντοδύναμα. Οι ανοιχτοί λογαριασμοί, οι ακάλυπτες ανάγκες θα εμφανίζονται πάντα ακόμα και με τη μορφή “μπαμπάδων” που όμως δεν θα μπορούν να μας ταίσουν τη “μπεμπελάκ” που δεν φάγαμε τότε. Μπορεί να γνωρίζουν πολύ καλά αυτό που θέλουμε και να υπόσχονται πως θα το δώσουν -άλλοι από αφέλεια και άλλοι από κυνισμό- αλλά πάντα έρχεται η στιγμή που καταλαβαίνουμε πως όλοι έχουν ατέλειες.

Οι ανολοκλήρωτες εμπειρίες, οι ανοιχτοί λογαριασμοί και τα συναισθήματα επιμένουν στη μνήμη μας ζητώντας την ολοκλήρωσή τους. Εάν αυτό δεν γίνει, παραμένουμε ανικανοποίητοι και καθηλωμένοι. Όταν όμως κλείσουν, θα συνειδητοποιήσουμε πως η φανταστική πατρική φιγούρα της ενηλικίωσης δεν είναι ένας καλός πατέρας και στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν “μπαμπάδες”.  Θα επιδιώκουμε να κάνουμε σχέσεις ισότιμες χωρίς να περιμένουμε να μας λύσουν τα προβλήματα και να μας σώσουν απ’τους κινδύνους ανεξάρτητα απ’το πόσο θα το ήθελαν.

Δεν ξέρω εάν έχεις θέματα με τον πατέρα σου και αν όλα αυτά σου λένε κάτι και εάν όντως  τυχαίνει να επιλέγεις μεγαλύτερους συντρόφους. Αυτό που θέλω να σου πω είναι πως ότι κάνεις φρόντισε να το κάνεις με επίγνωση.

Η Αρχή Pareto

Αν εξετάζατε τη ζωή σας και σημειώνατε εκείνες τις δραστηριότητες που σας επέφεραν τη μεγαλύτερη επιτυχία, το μεγαλύτερο οικονομικό όφελος,  τη μεγαλύτερη πρόοδο και τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση, θα ανακαλύπτατε ότι το 20% περίπου των δραστηριοτήτων σας παράγει το 80%≈ της επιτυχίας σας και της ευτυχίας σας.  Το φαινόμενο αυτό αποτέλεσε τη βάση της Αρχής Παρέτο που συχνά αναφέρεται ως “νόμος των σημαντικών ολίγων”, η οποία πήρε το όνομά της  από τον οικονομολόγο του 19ου αιώνα που ανακάλυψε ότι το 20% του πληθυσμού της Ιταλίας κατείχε το 80% της γης. Μεταγενέστερες έρευνες έδειξαν πως το 80% του κέρδους μιας  εταιρείας συνήθως προέρχεται από το 20% των πελατών της.

Φανταστείτε αντί να αφιερώνετε τις προσπάθειες και τον χρόνο σας σε αντιπαραγωγικές, χρονοβόρες και κυρίως σε δραστηριότητες που δεν θέλετε, πόσο θα βελτιώνατε τη ζωή σας αν λέγατε πιο συχνά “όχι” και εστιάζατε στο 20% των δραστηριοτήτων που σας αποφέρουν το μεγαλύτερο όφελος, όποιο και εάν είναι αυτό για τον καθένα.

Εάν θέλαμε να εφαρμόσουμε την Αρχή Pareto στη ζωή μας το πρώτο που θα χρειαζόταν να κάνουμε θα ήταν να λέμε πιο συχνά όχι, κάτι που για πάρα πολλούς είναι ένα απ’τα θέματα που τους δυσκολεύουν περισσότερο.  Όταν λέμε “όχι” μέσα μας συμβαίνει μια εσωτερική σύγκρουση η οποία έχει να κάνει απ’τη μια με τη δική μας αίσθηση εξουσίας και απ’την άλλη με την επιθυμία να εξυπηρετήσουμε τον άλλον, να φανούμε αρεστοί και κυρίως να αποφύγουμε τον κίνδυνο αντιπαράθεσης που μπορεί να απειλήσει τη σχέση μας.

Έτσι, συνήθως συμβαίνουν τρία πράγματα: Λέμε ναι όταν στην πραγματικότητα θέλουμε να πούμε όχι. Αυτό μας φέρνει μια προσωρινή, ψευδή αίσθηση ηρεμίας όπου αργότερα αντικαθίσταται από δυσαρέσκεια και θυμό. Λέμε “όχι” επιθετικά κυρίως στους πιο κοντινούς μας και σ’εκείνους που θεωρούμε δεδομένους γιατί εκεί ξέρουμε πως η σχέση δεν απειλείται με διάλυση. Δεν απαντάμε καν στον άλλον. Η αποφυγή -που είναι και η πιο συχνή συμπεριφορά- δείχνει πως δεν τιμώ τη σχέση, τον εαυτό μου -είναι σαν να μην μας επιτρέπουμε να μη θέλουμε να κάνουμε κάτι- και φυσικά δείχνει ασέβεια προς τον άλλον άνθρωπο τον οποίο αγνοούμε με τον χειρότερο τρόπο.

Δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα απ’ τα παραπάνω. Θα βοηθήσει πολύ να είστε σαφείς, συνοπτικοί και κυρίως σταθεροί. Δεν είστε υποχρεωμένοι να εξηγείτε μπορείτε όμως εάν θέλετε να πείτε για αυτά που είστε διατεθειμένοι να κάνετε ή για το πότε θα σας είναι πιο εύκολο να πείτε ναι. Με αυτό τον τρόπο δείχνετε στους άλλους πως τους ακούτε και εκείνοι  ξέρουν τι μπορούν να περιμένουν από εσάς. Εάν δεν είστε σίγουροι μπορείτε να πείτε “χρειάζομαι λίγο χρόνο να το σκεφτώ, θα σε ενημερώσω την Τετάρτη το πρωί”.
Η προθεσμία μας κρατά υπεύθυνους και διασφαλίζει πως θα σεβαστούμε και τη σχέση και τον εαυτό μας.

Σε μια μελέτη που είχε γίνει στο περιοδικό Journal of Consumer Research διαπιστώθηκε πως η φράση “εγώ δεν” σε αντίθεση με το “δεν μπορώ” επέτρεψε στους συμμετέχοντες να απαλλαγούν από δεσμεύσεις που δεν ήθελαν γιατί το “δεν μπορώ” αφήνει περιθώρια διαπραγμάτευσης ενώ το “εγώ δεν” υπονοεί ότι έχετε σταθερά όρια και κανόνες για τον εαυτό σας. Το όριο είναι σταθερότητα και με τη σταθερότητα αισθανόμαστε ασφάλεια.

Το να λέμε στους άλλους ναι μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στη δουλειά μας, τη φήμη μας, την επαγγελματική μας ανάπτυξη, αλλά λέγοντας όχι, ειδικά όταν μας δυσκολεύει, είναι ένα απ’τα πιο σίγουρα βήματα που μπορούμε να κάνουμε για την προσωπική μας ανάπτυξη.  Μαθαίνω πως μια σχέση υπάρχει όχι επειδή θα λέω σε όλα ναι από φόβο μήπως απογοητεύσω ή πληγώσω τον άλλο. Μαθαίνω πως είμαι υπεύθυνος να με προστατεύω και αυτό θα συμβεί με τον τρόπο που οριοθετούμαι. Μαθαίνω να με παρατηρώ: “τι με εμποδίζει να λέω όχι; ο φόβος; προσπαθώ να γίνομαι αρεστός; είναι μοτίβο και εάν ναι, σε τι με εξυπηρετεί στο σήμερα”;

Την επόμενη φορά που θα νιώσετε μπερδεμένοι ανάμεσα στο να θέλετε να κάνετε κάποιον άλλο ευτυχισμένο και να θέλετε να γίνετε ευτυχισμένοι, σκεφτείτε απλά πως η λέξη όχι σε ό,τι σας ζητούν είναι απλώς ένας άλλος τρόπος να πείτε ναι σε αυτό που πραγματικά θέλετε να δεσμευθείτε.

Το να μπορείτε να λέτε όχι μπορεί να σας επιτρέψει να είστε πιο ειλικρινής και αυθεντικοί με τους άλλους. Οι άνθρωποι θα έρχονται σε εσάς για αυτά στα οποία είστε πιο ανοιχτοί να πείτε ναι, κυρίως όμως, με τη στάση σας, θα έχουν μάθει να σέβονται το ναι σας αντί να το θεωρούν δεδομένο.

Μεγάλες (καλοκαιρινές) προσδοκίες

Καλοκαίριασε και η ζωή ξέγνοιαστη.  Ένα πρωί σαν αυτό θα σηκωθείς τραγουδώντας ν’απλώσεις τα φτερά σου και θα ορμήσεις στον ουρανό”.

Τουλάχιστον αυτό λέει το τραγούδι, οι ταινίες, οι σελίδες των κοινωνικών δικτύων φίλων και γνωστών.  Το μυαλό των περισσότερων πηγαίνει στην ανεμελιά, στην απόλυτη χαλάρωση, στην ξεκούραση, στον άπλετο χρόνο, σε γαλαζοπράσινα νερά και λευκή άμμο, σε λουσμένες από το φως του φεγγαριού νύχτες, κλπ κλπ.

Το καλοκαίρι είναι σαν τα Χριστούγεννα. Εναποθέτουμε σ’αυτό όλες μας τις προσδοκίες και τις ελπίδες. Για αρκετούς είναι κάτι ιερό και πιστεύουν πως τα πάντα μπορεί να συμβούν στις διακοπές. Λες και είναι δυνατόν σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα να καλύψεις τα κενά και τις ελλείψεις ενός ολόκληρου χρόνου.  

Φτιάχνουμε στο μυαλό μας το ιδανικό, το τέλειο σενάριο και εάν κάτι πάει στραβά, τότε αναρωτιόμαστε “τι συμβαίνει με μένα;”. Πόσες φορές έχετε απογοητευθεί, έχετε θυμώσει ή έχετε άγχος από το χάσμα μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας;

Οι Βουδιστές μιλούν για το “wanting mind” και τη δύναμη των προσδοκιών στο να δημιουργούν βάσανα. Το να μην περιμένεις κάτι συγκεκριμένο από μια συνθήκη, μια σχέση είναι σοφία και ενήλικος τρόπος αντιμετώπισης καταστάσεων. Όταν περιμένεις συγκεκριμένες συμπεριφορές από τους άλλους ή από γεγονότα ή απ’την ίδια τη ζωή, είναι σαν παραχωρείς τη δύναμή σου στους άλλους. Όταν δεν κοιτάζουμε προς τα μέσα, όταν δεν στεκόμαστε σ’εμάς αλλά τα μάτια μας είναι συνέχεια στραμμένα στους άλλους, μόνο προβλήματα και απογοήτευση μπορούμε να περιμένουμε. Καθόλου προσδοκίες, λιγότερες απογοητεύσεις. Είναι απλό. όχι εύκολο, απλό.

Αν η πραγματικότητα σας απογοητεύει διαρκώς, τότε ίσως να βοηθούσε μια μικρή αναθεώρηση των προσδοκιών σας. Μείνετε στο παρόν, στο εδώ και τώρα. Τις αποφάσεις που παίρνουμε, τις επιλογές που κάνουμε, όλα γίνονται στο “εδώ και τώρα”. Οι προσδοκίες πάντα θα σας σπρώχνουν να κοιτάτε μπροστά, και θα παγιδεύουν το μυαλό σας στο μέλλον ενώ το μόνο που έχουμε, είναι το τώρα. Δεν χρειάζεται να ζείτε σαν να παίζετε σκάκι, σκεπτόμενοι τις 8 ή 10 επόμενες κινήσεις -τι πρέπει να κάνω, πως θα αντιδράσουν οι άλλοι, θα αντιδράσουν με τον τρόπο που θέλω, κλπ-

Να θυμάστε ότι το μέγεθος της ευτυχίας μας εξαρτάται άμεσα απ’τις σκέψεις μας και το νόημα που δίνουμε σ’αυτά που μας συμβαίνουν.

Το απώτερο κίνητρο

Πριν χρόνια μια γνωστή μου προσπαθούσε να κόψει το κάπνισμα αλλά δυσκολευόταν πάρα πολύ. Μέχρι που η συνάδελφός της στο διπλανό γραφείο -την οποία αποκαλούσε “ποταπή”- κατάφερε να το κόψει πρώτη. Θυμάμαι να μου λέει: “Νάσια, δε γίνεται να τα έχει καταφέρει αυτή κ να μην μπορώ εγώ. δεν θα ξανακαπνίσω, τέλος”.  Δεν ξανακάπνισε ποτέ.

Θυμήθηκα πάλι αυτό το περιστατικό όταν έλαβα αυτό το email:  “Το καλοκαίρι είναι εδώ κ εγώ θέλω να χάσω κάποια κιλά. Όμως, ενώ ξέρω πολύ καλά τι πρέπει να κάνω, δυσκολεύομαι. ξέρω πως κάτι ψυχολογικό παίζει αλλά δεν έχω ούτε τον χρόνο, ούτε την πολυτέλεια να αρχίζω να σκαλίζω. Μπορείς να γράψεις κάτι σχετικό χωρίς όμως να υπάρχει καμία αναφορά στις λέξεις: παιδικά τραύματα, παιδική ηλικία, γονείς, ψυχοθεραπεία, ψυχικός πόνος κλπ;”

Όταν εκπαιδεύτηκα στην τραυματοθεραπεία απ’τα πρώτα πράγματα που έμαθα ήταν πως απ’την πρώτη το πολύ δεύτερη συνεδρία θα πρέπει να ξέρουμε το κίνητρο του ανθρώπου που ξεκινάει ψυχοθεραπεία και εαν δεν το ξέρουμε, θα πρέπει να το βρούμε μαζί με τον θεραπευόμενο και μάλιστα να είναι ισχυρό. Μας είχε γίνει ξεκάθαρο το πόσο σημαντικό είναι και πως καλό θα ήταν να μην μπούμε καν σε θεραπευτική διαδικασία εάν το κίνητρο του θεραπευόμενου δεν ήταν σαφές και συγκεκριμένο.

Μια απ’τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την επίτευξη οποιουδήποτε στόχου, είτε αυτός σχετίζεται με το πόσο παραγωγικοί είμαστε, είτε με το να ξυπνάμε νωρίς το πρωί, να ασκούμαστε καθημερινά, να μεταβάλλούμε μια συνήθεια ή απλά να θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι, είναι να βρούμε το κίνητρο το οποίο θα μας βοηθήσει να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Το κίνητρο είναι αυτό που μας οδηγεί προς ένα στόχο, αυτό που μας κρατάει όταν τα πράγματα αρχίζουν και δυσκολεύουν. Υπάρχουν όλα τα είδη κινήτρων, από θετικά μέχρι αρνητικά. Δουλεύοντας για κάποιον που απειλεί με απόλυση ίσως είναι ένα κίνητρο για να εργαστεί κάποιος σκληρότερα. Προσωπικά, πιστεύω πως τα θετικά κίνητρα λειτουργούν καλύτερα. Αν κάνετε κάτι που εσείς θέλετε να κάνετε, θα έχετε καλύτερο αποτέλεσμα από το να αποφύγετε κάτι που δεν θέλετε (π.χ. να απολυθείτε). Ο φόβος είναι ένα πολύ ισχυρό κίνητρο για αρκετούς ανθρώπους. π.χ. πονάνε τα γόνατά μου απ’το βάρος που έχω πάρει και αυτό από μόνο του μπορεί να είναι ισχυρό κίνητρο για να θέλω να χάσω βάρος.

Τις περισσότερες φορές θα διαβάσετε ή θα σας πουν πως για να πετύχετε ένα στόχο θα πρέπει να έχετε επιμονή. Υπάρχουν άλλοι που λένε πως για να πετύχετε θα πρέπει να είστε αφοσιωμένοι σ’αυτό και άλλοι που θα σας πουν πως επιβάλλεται να είστε πειθαρχημένοι.

Η αλήθεια είναι πως ένα πράγμα χρειάζεται για να πετύχεις ένα στόχο.  Η επιθυμία, το κίνητρο. Όταν επιθυμείς κάτι, θα γίνεις επίμονος. Όταν επιθυμείς κάτι, θα είσαι αφοσιωμένος. Όταν επιθυμείς κάτι, θα είσαι πειθαρχημένος.

Η επίτευξη ενός στόχου είναι μια διαδικασία. Η επιτυχία δεν είναι κάτι αυτονόητο. Αλλά ούτε και η αποτυχία. Αυτό που χρειάζεται για να ξεκινήσετε είναι το κίνητρο, η επιθυμία. Μια επιθυμία που να είναι αρκετά ειλικρινής και που θα αφορά εσάς ώστε να αποκρυσταλλωθεί σε μια απόφαση για την επίτευξη του στόχου που θέσατε για τον εαυτό σας.

Αυτή τη χρονιά, θα τα καταφέρω-Μέρος V

Για πάρα πολλά χρόνια πολλοί επικαλούνταν μια έρευνα που είχε γίνει στο Yale για τη σχέση που έχει η καταγραφή των στόχων με την μετέπειτα επιτυχία στη ζωή.  Σύμφωνα με αυτή την έρευνα, μόνο το 3% των αποφοίτων είχε γράψει συγκεκριμένους στόχους για το μέλλον του.  Είκοσι χρόνια αργότερα, αποκαλύφθηκε πως  αυτό το 3% κέρδιζε δέκα φορές περισσότερα χρήματα συγκριτικά μ’αυτούς που δεν το έκαναν.

Η έρευνα αποδείχθηκε πως ήταν απλά ένας αστικός μύθος καθώς δυο Καθηγητές Πανεπιστημίου μετά από εκτεταμένες αξιολογήσεις των διαθέσιμων απ’την βιβλιογραφία ερευνών, αποκάλυψαν πως τέτοια έρευνα ουδέποτε είχε διεξαχθεί. Παρόλα αυτά, η μία εκ των δυο Καθηγητών αποφάσισε να κάνει μια έρευνα για το πως η επίτευξη στόχων επηρεάζεται από την καταγραφή τους, από την προσήλωση σε πράξεις που τους προάγουν καθώς κι από τη δέσμευση που θα δώσουμε σε κάποιον τρίτο (σύμβουλο ή φίλο) για την επίτευξη των στόχων μας.

Στην έρευνα έλαβαν μέρος 267 συμμετέχοντες διαφόρων ηλικιών, από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Αυστραλία και την Ασία. Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν επαγγελματίες απ’τον κλάδο της υγείας, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, δικηγόροι οι οποίοι χωρίστηκαν τυχαία σε πέντε ομάδες.

Απ’ την ομάδα 1 το μόνο που ζητήθηκε ήταν να σκεφτούν έντονα τους στόχους που επιθυμούσαν να πετύχουν μέσα στις επόμενες τέσσερις εβδομάδες χωρίς να τους καταγράψουν.  Απ’ τις ομάδες 2, 3, 4 και 5 ζητήθηκε να γράψουν τους στόχους τους.
Απ’ την ομάδα 3 συμπληρωματικά ζητήθηκε να φτιάξουν μια λίστα με τις ενέργειες που έπρεπε να ακολουθήσουν.  Απ’ την ομάδα 4 ζητήθηκε να φτιάξουν μια λίστα με ενέργειες που έπρεπε να κάνουν και να τη στείλουν σ’ έναν φίλο τους.  Απ’ την ομάδα 5 ζητήθηκαν όλα τα παραπάνω και να δίνουν εβδομαδιαία αναφορά προόδου σ’ ένα φίλο τους.

Μετά το πέρας των 4 εβδομάδων, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να βαθμολογήσουν την πρόοδό τους και τον βαθμό στον οποίο είχαν επιτύχει τους στόχους τους. Όσοι βρίσκονταν στην Ομάδα 1 είχαν επιτύχει το 43%, ενώ όσοι βρίσκονταν στην ομάδα 5 είχαν πετύχει το 76%.

Αρκετές φορές μεγάλοι στόχοι που έχουμε μας προκαλούν δέος. Σπάνια τους αντιλαμβανόμαστε ως μια σειρά από μικρά βήματα ενώ στην πραγματικότητα ο τρόπος για να επιτευχθεί ένας μεγάλος στόχος είναι να τον διαχωρίσουμε σε μικρότερες διεργασίες οι οποίες θα επιτευχθούν σταδιακά. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να βρείτε τα βήματα που πρέπει να κάνετε προκειμένου να επιτύχετε αυτό που θέλετε. Ένας είναι να συμβουλευτείτε ανθρώπους που έχουν ήδη κάνει αυτό που προσπαθείτε και να τους ρωτήσετε ποια βήματα ακολούθησαν. Από την εμπειρία τους, μπορούν να σας πουν ποια είναι τα απαραίτητα και να σας δώσουν συμβουλές για το πώς να αποφύγετε τις παγίδες. Ένας άλλος τρόπος είναι να ξεκινήσετε από το τέλος και να κοιτάξετε προς τα πίσω. Φανταστείτε τον εαυτό σας στο μέλλον ενώ έχετε πετύχει τον στόχο σας. Σκεφτείτε τα βήματα που χρειάστηκε να κάνετε για να φτάσετε ως εδώ. Ποιο ήταν το τελευταίο πράγμα που κάνατε; στη συνέχεια το προηγούμενο και έπειτα το προηγούμενο μέχρι να φτάσετε στο πρώτο βήμα από το οποίο ξεκινήσατε.

Μια άλλη τεχνική για να δημιουργήσετε ένα σχέδιο δράσης είναι η νοητική χαρτογράφηση, το mind mapping. Πρόκειται για μια απλή διεργασία για να φτιάξετε μια λεπτομερή λίστα βημάτων που πρέπει να ολοκληρώσετε προκειμένου να πετύχετε έναν στόχο. Το mind mapping θα σας βοηθήσει να καθορίσετε τις πληροφορίες που θα συλλέξετε, σε ποιους θα πρέπει να μιλήσετε, τις προθεσμίες που θα χρειαστεί να τηρήσετε, πόσα χρήματα θα χρειαστεί να βρείτε κλπ.

Για να το περιγράψω όσο καλύτερα γίνεται θα φέρω ένα παράδειγμα και πιο κάτω θα δείτε το σχήμα που έφτιαξα εγώ. Ας υποθέσουμε πως ο στόχος σας είναι να χάσετε 12 κιλά μέχρι τέλη Ιουνίου.

Κεντρικός κύκλος: Στον κεντρικό κύκλο σημειώστε το όνομα του στόχου σας.

Δευτερεύοντες κύκλοι: Διαιρέστε τον στόχο σας στις κυριότερες κατηγορίες διεργασιών που θα πρέπει να ολοκληρώσετε για να τον πετύχετε (γιατρός, ιατρικές εξετάσεις, γυμναστήριο, διατροφή)

Ακτίνες: Σχεδιάστε ακτίνες γύρω από κάθε μικρό κύκλο και ονομάστε τις (π.χ. ειδικότητα γιατρού)

Σε μια ξεχωριστή γραμμή που συνδέεται με την ακτίνα που έχετε σχεδιάσει, γράψτε κάθε βήμα που πρέπει να ακολουθήσετε (θα ρωτήσω τη φίλη μου που έχει χάσει πρόσφατα πολλά κιλά να με παραπέμψει σε γιατρό, θα ψάξω απ το ίντερνετ να βρω γιατρό)

Τέλος, ανάλογα με το πόσο πολύπλοκος ή μεγάλος είναι ένα στόχος, μπορείτε να χωρίστε καθεμία από τις με τις αναγκαίες διεργασίες σε ενέργειες που πρέπει να κάνετε, κάτι που θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε την κύρια λίστα με τα απαραίτητα βήματα (να πάρω τηλέφωνο για ραντεβού, μα μάθω το κόστος της επίσκεψης, να ρωτήσω εάν χρειάζεται να πάρω βιταμίνες, εάν ο χρονικός στόχος που έχω θέσει είναι εφικτός  κλπ)
cof

Όταν ξεκινήσετε να γράφετε θα σας έρχονται στο μυαλό διάφορες συμπληρωματικές ιδέες και  εναλλακτικές που μέχρι πριν δεν είχατε σκεφτεί.  Όταν τελειώσετε με τον χάρτη σας τα βήματα που έχετε γράψει σημειώστε τα στο ημερολόγιό σας ορίζοντας και μια προθεσμία ολοκλήρωσης την οποία θα δεσμευθείτε να τηρήσετε.

Κάθε φορά που έγραφα ένα κείμενο μ’αυτή τη θεματολογία είχα στο μυαλό μου μια παροιμία που μου λέει μια φίλη τους τελευταίους μήνες: «Γιατί είναι χοντρό το σβέρκο του λύκου; Επειδή κάνει τις δουλειές μόνος του».  Δεν γίνεται να θέλετε να αποκτήσετε καλύτερη φυσική κατάσταση και να ζητάτε από κάποιον άλλον να πηγαίνει γυμναστήριο. Εάν θέλετε αποτέλεσμα πρέπει να το κάνετε εσείς. Είτε πρόκειται για προπόνηση, για διάβασμα, γράψιμο, περισσότερους πελάτες ή οτιδήποτε άλλο, εσείς πρέπει να το κάνετε. Κανείς δεν θα το κάνει για εσάς. Βεβαίως, μπορεί καποιος να σας δώσει έναν χάρτη για να φτάσετε στον προορισμό σας, αλλά εσείς θα πρέπει να οδηγήσετε.

 

 

Αυτή τη χρονιά, θα το καταφέρω! – Μέρος IV

Ο αισιόδοξος και ο απαισιόδοξος πεθαίνουν με τον ίδιο τρόπο. Ζουν όμως μια εντελώς διαφορετική ζωή. Κάθε τι που βιώνουμε είναι το αποτέλεσμα του πώς είχαμε αντιδράσει σε ένα ή περισσότερα γεγονότα στη ζωή μας. Για να φτάσουμε όμως στη δράση, έχουν προηγηθεί διάφορα άλλα στάδια με πρώτο αυτό της αρχικής μας σκέψης.

Εάν δεν σας αρέσουν αυτά που συμβαίνουν στη ζωή σας έχετε δυο επιλογές. Η μια είναι να ρίχνετε το φταίξιμο στο γεγονός, στην κακή οικονομία, στην έλλειψη χρημάτων, στους γονείς σας, στο σύστημα κλπ. Φυσικά και όλα αυτά παίζουν ρόλο αλλά εάν ήταν καθοριστικοί παράγοντες κανείς άλλος δεν θα είχε πετύχει μέχρι τώρα.  Πολλοί άνθρωποι ξεπερνούν αυτά τα εμπόδια, οπότε δεν είναι οι εξωτερικές συνθήκες και οι περιστάσεις που σας σταματούν. Εμείς σταματάμε τον εαυτό μας με τρόπους μη υποστηρικτικούς και μετά αναρωτιόμαστε γιατί δεν είμαστε ικανοποιημένοι απ’τη ζωή μας.

Η άλλη επιλογή που έχετε χρειάζεται εξάσκηση και η καθημερινότητά σας θα βελτιωθεί σημαντικά. Θα χρειαστεί να αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε, τον τρόπο που ερμηνεύετε ένα γεγονός, ακόμα και τις εικόνες που φτιάχνετε για εσάς και τους άλλους στο μυαλό σας.

Το παρακάτω πινακάκι το χρησιμοποιώ πάντα όταν θέλω να εξηγήσω τον τρόπο με τον οποίο αλλάζω στάση στα πράγματα.
unnamed

Συμβαίνει κάποιο γεγονός σημαντικό ή ασήμαντο. Στο ερέθισμα που έρχεται απ’το περιβάλλον δεν έχουμε κάποιο έλεγχο ούτε μπορούμε να το αλλάξουμε. Το να προσπαθούμε να ελέγχουμε ή να αλλάξουμε το ερέθισμα -το οποίο μπορεί να είναι οτιδήποτε- είναι κουραστικό και μάταιο.

Αυτό που μπορούμε να αλλάξουμε, να έχουμε έλεγχο είναι μόνο στον εαυτό μας και συγκεκριμένα στην αρχική μας σκέψη. Γιατί είναι τόσο σημαντική η αρχική μας σκέψη; γιατί αυτή θα καθορίσει το συναίσθημα που θα προκύψει, το σωματικό σύμπτωμα και τη δράση μας, τη συμπεριφορά μας. Εάν η αρχική μας σκέψη δεν είναι υποστηρικτική προς εμάς, ή διαστρεβλωμένη τότε το συναίσθημα που θα έχουμε να διαχειριστούμε θα είναι δύσκολο, το πιθανότερο είναι να μην αισθανόμαστε καλά στο σώμα και η δράση-συμπεριφορά δεν θα είναι σε καμία περίπτωση βοηθητική.

Για αρχή, αυτό που θα σας πρότεινα να κάνετε όταν καταλαβαίνετε πως η αρχική σας σκέψη δεν είναι βοηθητική -θα το αναγνωρίζετε απ’όλα τα υπόλοιπα και κυρίως απ’την αίσθηση στο σώμα και τη δράση- είναι να στέκεστε λίγο σε εσάς και να λέτε “υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος να σκεφτώ και να ερμηνεύσω το αρχικό ερέθισμα;” Εάν αυτό σας δυσκολεύει τότε σκεφτείτε ή ρωτήστε κάποιον που σκέφτεται και αντιδρά διαφορετικά από εσάς.  Να θυμάστε πως μόνο τρία πράγματα μπορούμε να ελέγξουμε: τις σκέψεις μας, τις εικόνες που φτιάχνουμε στο μυαλό μας και τη συμπεριφορά μας.

Σε όσες ομάδες αυτοβοήθειας δουλεύουν τα δώδεκα βήματα, η παραφροσύνη ορίζεται ως η συνεχής επανάληψη μιας συμπεριφοράς με την προσδοκία ενός διαφορετικού αποτελέσματος. Εάν συνεχίζετε να συμπεριφέρεστε με τους ίδιους τρόπους και περιμένετε διαφορετικά αποτελέσματα, τότε κάτι κάνετε λάθος. Πάρτε την ευθύνη των επιλογών σας, των συναισθημάτων σας και σταματήστε να κατηγορείτε τους άλλους. Δοκιμάστε να αλλάξετε τις σκέψεις σας, τις συνήθειές σας, τον τρόπο που νοηματοδοτείτε αυτά που σας συμβαίνουν, αυτά που διαβάζετε, τους ανθρώπους που συναναστρέφεστε και κυρίως τον τρόπο που μιλάτε για τον εαυτό σας και τους άλλους.

Έχω παρατηρήσει πως ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων στεναχωριέται και μένει στο γεγονός πως κάποια πράγματα τα έμαθε σε μεγάλη ηλικία και ότι θα πρέπει να καταβάλει προσπάθεια για να καταφέρει να σκέφτεται υποστηρικτικά προς τον εαυτό του.  Το καταλαβαίνω πάρα πολύ και ως θεραπευόμενη τα πρώτα χρόνια της θεραπείας έχω λυπηθεί και έχω θυμώσει που κάποια πράγματα έπρεπε να μάθω να τα κάνω “manually”.  Να χαίρεστε που έχετε τη δυνατότητα να μαθαίνετε καινούργιους τρόπους -και ας μην τους χρησιμοποιήσετε ποτέ- γιατί αυτό σας δίνει επιλογές.

Στο επόμενο και μάλλον τελευταίο ποστ θα μιλήσουμε για το mind mapping.

Αυτή τη χρονιά, θα το καταφέρω – Μέρος ΙΙΙ

Ένα απ’τα μεγαλύτερα cliche που έχουν ειπωθεί είναι το “πρέπει να πιστεύεις στον εαυτό σου γιατί εάν δεν το κάνεις εσύ δεν θα το κάνει κανένας”.   Η αλήθεια είναι πως εάν θέλετε να πετύχετε τους στόχους σας θα πρέπει να πιστεύετε πως είστε ικανοί να τα καταφέρετε. Πρέπει να πιστεύετε πως έχετε αυτό που χρειάζεται.  Δεν έχει τόση σημασία αν θα το πείτε αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση ή πιστεύω σε μένα. Σημασία έχει να ξέρετε πως έχετε τις ικανότητες, τo ταλέντο και τις δεξιότητες για να φτάσετε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας είναι επιλογή, είναι στάση ζωής. Μια συνήθεια που μαθαίνεται και αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου. Αν οι γονείς σας ήταν ενθαρρυντικοί σίγουρα έχετε ένα πλεονέκτημα.  Εάν όχι, η ψυχοθεραπεία και η ψυχοτραυματολογία βοηθάνε πάρα πολύ. Αυτό που δεν βοηθάει καθόλου είναι το ασταμάτητο “δριμύ κατηγορώ” και η συνεχής ενασχόληση με το παρελθόν. Στην παρούσα φάση, δηλαδή στο να επιτύχετε συγκεκριμένους στόχους, δεν θα κερδίσετε κάτι με το να κατηγορείτε τους γονείς σας για τη χαμηλή σας αυτοεκτίμηση. Στο τώρα, ως ενήλικες, η ευθύνη για να αλλάξετε τρόπο σκέψης ευτυχώς είναι αποκλειστικά δική σας. Είναι δική σας επιλογή να πιστέψετε πως μπορείτε να καταφέρετε αυτό που θέλετε. Σταματήστε να σκέφτεστε ή να χρησιμοποιείτε φράσεις όπως “δεν μπορώ, μακάρι να μπορούσα”. Η αρχική μας σκέψη είναι πάρα πολύ σημαντική γιατί αυτή θα καθορίσει το συναίσθημα που θα προκύψει, το σωματικό σύμπτωμα και τη δράση μας. Η προσωπική μας ανάπτυξη χρειάζεται δουλειά, πειθαρχία και κυρίως θέληση για αλλαγή.

Οι άνθρωποι που δεν πιστεύουν στον εαυτό τους έχουν ανάγκη τη συνεχή αποδοχή των άλλων, την επικύρωση των συναισθημάτων τους, των σκέψεων και των πράξεών τους. Εάν η αποδοχή των άλλων ή το τι σκέφτονται οι άλλοι για τους στόχους μας ήταν προϋπόθεση για να πετύχουμε, οι περισσότεροι δεν θα είχαμε καταφέρει τίποτα.

Η προϋπόθεση είναι να παίρνουμε αποφάσεις που θα μας οδηγήσουν στο να είμαστε ευτυχισμένοι. Υπάρχει ο γνωστός “κανόνας” 18/40/60: όταν είμαστε 18 ανησυχούμε για το τι σκέφτεται όλος ο υπόλοιπος κόσμος για εμάς. Στα 40, αδιαφορούμε για το τι σκέφτονται οι άλλοι και στα 60 συνειδητοποιούμε πως κανένας δεν ασχολιόταν μαζί μας.  Συνήθως, τα πράγματα έχουν να κάνουν μ’εμάς πολύ λιγότερο απ’ό,τι νομίζουμε. Οι άλλοι άνθρωποι -και ειδικά αυτή την εποχή- έχουν δικά τους θέματα να επιλύσουν, τις δικές τους ζωές να διαχειριστούν και εάν σκέφτονται εσάς και το τι κάνετε, μάλλον αναρωτιούνται τι σκέφτεστε εσείς για εκείνους.  Στο μεταξύ, όσο χάνετε χρόνο και ενέργεια ανησυχώντας εάν οι άλλοι εγκρίνουν τις ιδέες σας, τους στόχους σας, τα ρούχα σας, τα μαλλιά σας κλπ, θα ήταν πιο εποικοδομητικό να ασχολείστε με τους εαυτούς σας και τους τρόπους που θα καταφέρετε να υλοποιήσετε τα σχέδιά σας.  Αυτά που σκέφτονται οι άλλοι για εμάς δεν είναι δικό μας θέμα.

Στο επόμενο ποστ θα δούμε τον τρόπο να αλλάζω τη σκέψη μου όταν ένα εξωτερικό ερέθισμα-γεγονός με δυσκολεύει.