Είναι μια καλή εποχή για να ξαναμπούμε όλοι σε ρυθμό, οπότε σήμερα, μια άσκηση αρκετά ευχάριστη και απλή:

– Σκεφτείτε μια φορά που κάποιος σας είπε όχι. Πώς αντιδράσατε; Θα μπορούσατε να είχατε αντιδράσει διαφορετικά;
– Σκεφτείτε μια φορά που θέλατε να πείτε όχι, αλλά δεν το κάνατε. Πώς θα μπορούσατε να είχατε οριοθετηθεί;
– Με τι τρόπο πιστεύετε ότι οι κοντινοί σας άνθρωποι θα ανταποκριθούν στα όριά σας; βασίζεται σε γεγονότα ή σε δικές σας υποθέσεις; τι έχει συμβεί στο παρελθόν και σας κάνει να το σκέφτεστε αυτό;
– Πιστεύετε πως χρειάζεστε σε κάποιο τομέα καλύτερη οριοθέτηση αυτό τον καιρό; (επαγγελματικά, οικογενειακές σχέσεις, φιλία, προσωπική ζωή)

Πολλά θέματα που αντιμετωπίζουμε οι άνθρωποι αφορούν θέματα ορίων. Συνήθως εκείνοι που μπαίνουν σε ψυχοθεραπεία δεν γνωρίζουν ότι δυσκολεύονται με τα όρια, δηλαδή το αρχικό αίτημά τους δεν είναι “δεν ξέρω να βάζω όρια”. Η δυσκολία στην οριοθέτηση ‘συγκαλύπτεται’ πίσω από θέματα φροντίδας εαυτού, διενέξεις με άλλους ανθρώπους, προβλήματα με τη διαχείριση του χρόνου. Τα όρια είναι ένας όρος αρκετά ευρύς, ενίοτε φοβιστικός και παρεξηγήσιμος.

Τα όρια είναι εξωτερικά και εσωτερικά. Το να ξέρουμε να βάζουμε εξωτερικά όρια μας βοηθάει να φροντίζουμε για τη σωματική μας ακεραιότητα, να κρατάμε μια σωματική απόσταση από τους άλλους και φυσικά να σεβόμαστε και το όριο των άλλων ανθρώπων.

Τα εσωτερικά όρια έχουν να κάνουν με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Οι άνθρωποι που έχουν σταθερά εσωτερικά και εξωτερικά όρια μπορούν να σχετίζονται χωρίς να προβάλλουν στους άλλους δικές του ερμηνείες, ενώ ταυτόχρονα δεν παίρνουν προσωπικά τα συναισθήματα των άλλων. Το να διατηρούμε ανέπαφα τα εσωτερικά μας όρια είναι πολύ βοηθητικό και απαραίτητο ειδικά σε περιπτώσεις που νιώθουμε πως παίρνουμε επίθεση.

Τα όρια τα συναντάμε σε διάφορες μορφές-κατηγορίες:

– Φυσικά όρια τα οποία έχουν να κάνουν στο σεβασμό που θέλουμε να δείχνουν οι άλλοι για τον προσωπικό μας χώρο, την ιδιωτικότητά μας και το σώμα μας. Η απόσταση που χρειάζεται να υπάρχει με κάποιον άλλον, πόσο άνετα αισθανόμαστε με την τρυφερότητα, την οικειότητα. Πότε και σε ποιον θέλουμε να κάνουμε χειραψία όταν γνωρίζουμε κάποιον. Πώς νιώθουμε όταν μας κλειδώνουν την πόρτα;

– Γνωστικά όρια που αφορούν τις σκέψεις, τις αξίες, τις απόψεις. Μπορούμε να ακούμε τη γνώμη κάποιου άλλου χωρίς να γινόμαστε αυστηροί; Γινόμαστε εύκολα ιδιαίτερα συναισθηματικοί ή αμυντικοί;

– Συναισθηματικά όρια. Όταν έχουμε σταθερά συναισθηματικά όρια μπορούμε να διαχωρίζουμε τα δικά μας συναισθήματα και της ευθύνης μας γι’ αυτά, από κάποιου άλλου. Είναι τα εσωτερικά όρια που μας αποτρέπουν από το να δίνουμε συμβουλές, να κατηγορούμε τους άλλους ή τον εαυτό μας. Μας προστατεύουν από το να αισθανόμαστε ένοχοι για τα αρνητικά συναισθήματα ή τα προβλήματα κάποιου άλλου και από το να παίρνουμε προσωπικά τα σχόλια των άλλων.

– Ηθικά όρια. Να γνωρίζουμε τις συμπεριφορές που εναρμονίζονται με τις αρχές που για εμάς είναι αδιαπραγμάτευτες; π.χ. δεν ανεχόμαστε τα ψέματα και την κοροϊδία από τους άλλους.

– Σεξουαλικά όρια που προστατεύουν το επίπεδο άνεσή μας με τη σεξουαλική επαφή και δραστηριότητα.

– Πνευματικά όρια που καθορίζουν τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις (ή την έλλειψη αυτών), είτε πρόκειται για τον Θεό, κάποια άλλη θεότητα ή ένα υπερφυσικό ον.

– Οικονομικά όρια που περιγράφουν το τρόπο μας να κερδίζουμε, να διαχειριζόμαστε ή να αποταμιεύουμε τα χρήματά μας.

– Υλικά όρια που έχουν να κάνουν με τα υπάρχοντά μας, την απόφασή μας να τα μοιραζόμαστε όπως θέλουμε και το δικαίωμά μας να καθορίζουμε πώς οι άλλοι τα μεταχειρίζονται. Όταν μας επιστρέφεται κάτι σε χειρότερη κατάσταση, έχουν παραβιαστεί τα υλικά μας όρια.

– Χρονικά όρια τα οποία απ όλα τα παραπάνω, είναι εκείνα που είναι πιο δύσκολα να τηρηθούν. Έχουν να κάνουν με τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τον χρόνο μας, πόσο επιτρέπουμε στους άλλους να τον χρησιμοποιούν, τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε εκείνους που μας ζητούν διάφορες χάρες και ο τρόπος που δομούμε τον χρόνο μας.