Εξυπνάδα και ευτυχία

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουμε ότι η ευφυΐα -είτε πρόκειται για IQ, είτε για συναισθηματική νοημοσύνη, είτε για μουσικό ταλέντο, είτε σε κάτι άλλο το οποίο ένας άνθρωπος μπορεί να διαπρέψει- συμβάλλει στην ευτυχία. Υποθέτουμε πως οι άνθρωποι με υψηλότερες γνωστικές ικανότητες λογικά θα έχουν περισσότερες και συναρπαστικότερες ευκαιρίες ζωής από τους υπόλοιπους. Ωστόσο, όπως διαβάζουμε και στο άρθρο, δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του βαθμού ευφυίας και της ικανοποίησης από τη ζωή σε ατομικό επίπεδο. Το 2022, ερευνητές του Weill Cornell Medicine και του Πανεπιστημίου Fordham εξέτασαν τη συσχέτιση μεταξύ της ευημερίας και δομικών στοιχείων της νευρογνωστικής ικανότητας: μνήμη, ταχύτητα επεξεργασίας, συλλογισμός, χωρική απεικόνιση και λεξιλόγιο.  Αυτό που σχετίζεται θετικά με την ευτυχία ήταν η χωρική απεικόνιση, η μνήμη και η ταχύτητα επεξεργασίας, αλλά ήταν παροδικές και σχετίζονταν με την ηλικία.

Ενδιαφέρον είναι ότι οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης μια έντονα αρνητική συσχέτιση μεταξύ της ευτυχίας και του λεξιλογίου και η υπόθεση-ερμηνεία που έκαναν για να το εξηγήσουν αυτό ήταν πως οι οι άνθρωποι με ευρύ λεξιλόγιο επιλέγουν από μόνοι τους πιο απαιτητικά περιβάλλοντα, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν περισσότερους καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες και μειωμένη θετική επίδραση. 

Η ζωή μας ωθεί να επιδιώκουμε ανταμοιβές που φέρνουν επιτυχία αλλά όχι ευτυχία. Βάζουμε ως στόχο τα χρήματα, την εξουσία, την ευχαρίστηση και το κύρος με την προσδοκία ότι αυτά θα φέρουν και την ευτυχία. Η συσχέτιση μπορεί να είναι θετική, αλλά η αιτιώδης συνάφεια είναι μάλλον αντίστροφη: οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι φυσικά και παίρνουν  αυτές τις ανταμοιβές, αλλά επιδιώκοντας τις για χάρη τους, για το δικό τους κέρδος, η ευτυχία πιθανότατα θα μειωθεί.

Το άρθρο επισημαίνει πως η ευφυΐα είναι πιο πιθανό να φέρει σ’έναν άνθρωπο ευτυχία αν την αξιοποιήσει βρίσκοντας καλύτερους τρόπους για να αγαπάει, να σχετίζεται και να “υπηρετεί” τους άλλους, αντί να τους παραμερίζει και απλά να κερδίζει υλικές ανταμοιβές.

Κατά κάποιον τρόπο, όσοι είναι ευφυείς, ας θεωρήσουν τη νοημοσύνη ως έναν πόρο όπως ακριβώς τα χρήματα ή τη δύναμη. Ξέρουμε πώς να κάνουμε τις δύο τελευταίες πηγές χαράς: Να τις μοιραζόμαστε με τους άλλους και να τις χρησιμοποιούμε ως δύναμη για το καλό όλων. 

Για να κάνει κάποιος την εξυπνάδα πηγή ευτυχίας, μπορεί να ακολουθήσει τα ίδια βήματα και ο Arthur Brooks προτείνει τα εξής:

  1. Να μοιράζεται τα μυστικά της επιτυχίας του. Σε έναν κόσμο που οι ιδέες είναι παντού και η πρόσβαση στην πληροφορία τεράστια, το να κρατάει κάποιος τις ιδέες για τον εαυτό του είναι η χειρότερη μορφή τσιγκουνιάς. Θέτει και ένα ηθικό ερώτημα: “χρησιμοποιείτε ελεύθερα την εφευρετικότητά σας για να βοηθήσετε τους άλλους να προοδεύσουν;” και αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους και σε διαφορετικές συνθήκες. 
  2. Μην χρησιμοποιεί τη νοημοσύνη του για να υποτιμά τους άλλους. Ο σαρκασμός μπορεί να επιβραβεύεται και να κυριαρχεί σε μεγάλο μέρος της ψυχαγωγίας και της ειδησεογραφίας και όντως κάποιες φορές κρύβει από πίσω υψηλή νοημοσύνη, αλλά πόσες φορές όταν χρησιμοποιούμε την εξυπνάδα για να μειώσουμε κάποιον άλλο έχουμε αισθανθεί καλύτερα για τον εαυτό μας; 

Η ιδέα ότι αν κάποιος έχει περισσότερα, κάποιος άλλος πρέπει να έχει λιγότερα είναι σχεδόν πάντα λανθασμένη. Μια εκλεπτυσμένη κατανόηση των ανθρώπινων σχέσεων -η οποία απαιτεί και ευφυΐα- αποκαλύπτει ότι αλληλεπιδρούμε σε έναν κόσμο με θετικό άθροισμα όταν συνεργαζόμαστε και βοηθάμε ο ένας τον άλλον.

Leave a comment