Άγχος και φόβος για το περιβάλλον

«Οι πυρκαγιές φέτος άρχισαν πολύ νωρίς. Τι θα γίνει το καλοκαίρι; Έχω ένα τρομερό άγχος και  φόβο. Ανησυχώ πως κάτι κακό θα μου συμβεί, θα έχω παγιδευτεί και δεν θα υπάρχει κανείς να με βοηθήσει».

Όπως και να το παρουσιάζουμε, η κλιματική αλλαγή είναι κακά νέα. Η μεταβολή του κλίματος θα κάνει κάποια μέρη του κόσμου ακατοίκητα και άλλα αφιλόξενα. Οι επιπτώσεις θα είναι άνισες, απρόβλεπτες και άδικες. Το συναισθηματικό τσουνάμι που θα σαρώσει στο πεδίο, είναι πιο κοντά από όσο φανταζόμαστε.  Το τραύμα και το συναίσθημα έχουν άμεση σχέση με την κλιματική αλλαγή και αυτό το βλέπουμε και από την ύπαρξη ‘καινούργιων’ λέξεων που μαθαίνουμε για να ονομάσουμε και να καταλάβουμε καλύτερα τις επιπτώσεις της στον ψυχισμό μας. Η οικολογική θλίψη και το οικολογικό άγχος είναι λέξεις που περιγράφουν την αίσθηση της απώλειας ή το άγχος που αισθανόμαστε που σχετίζονται με το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας ενός σταθερού μέλλοντος. Η αίσθηση ότι χάνουμε το σπίτι μας, παρόλο που δεν το έχουμε εγκαταλείψει.

Το οικολογικό άγχος είναι μια φυσιολογική απάντηση στην κλιματική έκτακτη ανάγκη και όπως περιγράφεις μπορεί να οδηγήσει σε θυμό, απελπισία, φόβο, απόγνωση ή ακινητοποίηση-παράλυση. Η αίσθηση της ανημπόριας είναι πολύ χαρακτηριστική. Η αίσθηση ότι η κλίμακα της περιβαλλοντικής κρίσης είναι τόσο μεγάλη που ως άτομα δεν μπορούμε να επέμβουμε. Σε πρώτη φάση ίσως σε βοηθήσει να εστιάσεις σε αυτά που μπορείς να ελέγξεις, όπως για παράδειγμα στην προετοιμασία για έκτακτους κινδύνους, όπως κάποια μέτρα ασφαλείας στο χώρο που μένεις ή η δημιουργία ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης.

Μπορείς να αναλάβεις δράση όπως για παράδειγμα να συμμετέχεις σε προσπάθειες για το περιβάλλον, όπως ανακύκλωση, εθελοντισμό για καθαρισμό των παραλιών, ή δράσεις που σημαίνουν κάτι για σένα. Αυτό ίσως σε γειώσει και νιώσεις πως έχεις κάποιον έλεγχο στην κατάσταση.  Μείνε ενημερωμένη αλλά βάλε και κάποιο όριο στο πόσες και για πόση ώρα θα καταναλώνεις ειδήσεις.

Πέρα όμως από τα πρακτικά, είναι σημαντικό να βρίσκουμε τρόπους να επικοινωνούμε τη θλίψη, το φόβο και το άγχος που νιώθουμε και σε άλλους ανθρώπους.  Είναι σημαντικό γιατί με το μοίρασμα και την επικοινωνία, την επαφή μπορούμε να πάρουμε και να δώσουμε στήριξη, να γίνουμε πιο δυνατοί.  Η σύνδεση, η συμμετοχή σε κοινότητες ή ομάδες (ακόμα και πολύ μικρές, στην πολυκατοικία σου, στη γειτονιά σου, στο δήμο σου) μπορούν να προσφέρουν στήριξη.

Όλα τα συμπτώματα του κλιματικού άγχους δεν είναι απαραίτητα συναισθήματα που πρέπει να ξεφορτωθούμε, αλλά μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε, ιδανικά εάν γίνεται με ασφαλή τρόπο, μέσα από ουσιαστική δράση και θετική κοινωνική, ψυχολογική και οικολογική αλλαγή.

Leave a comment