Συμπόνια προς τον εαυτό μας σημαίνει ευγένεια σε εμάς, να έχουμε την αίσθηση της ανθρωπιάς και επίγνωση, ενσυνειδητότητα (Neff, 2011).
Όταν είμαστε συμπονετικοί βλέπουμε τον εαυτό μας με πιο θετικό και πιο κοντά στην πραγματικότητα τρόπο και πιστεύουμε περισσότερο στις δυνατότητές μας. Μπορούμε να αντιμετωπίζουμε πιο αποτελεσματικά και βοηθητικά προς εμάς τις αποτυχίες και τις αναποδιές. Όταν είμαστε σε θέση να αποδεχόμαστε τα λάθη μας χωρίς να κατηγορούμε συνέχεια τον εαυτό μας, είναι πιο πιθανό να μάθουμε από αυτά και να προχωρήσουμε παρακάτω.
Μια άσκηση σκέψης που μπορεί να μας βοηθήσει να έρθουμε σε επαφή με τη συμπόνια προς τον εαυτό μας, όπως ακριβώς θα αντιμετωπίζαμε έναν αγαπημένο μας φίλο, θα ήταν να σκεφτούμε πώς θα αντιδρούσαμε σε μια από τις παρακάτω καταστάσεις:
- Σκεφτείτε μια φορά που ένας στενός φίλος ή ένα αγαπημένο πρόσωπο σας εξομολογήθηκε ένα πρόβλημα που αντιμετώπιζε. Πώς αντιδράσατε; Αν δεν θυμάστε τι ακριβώς είπατε ή αισθανθήκατε, δεν πειράζει. Σε αυτή την περίπτωση, φανταστείτε αν σας έλεγε σήμερα για πρώτη φορά ένα παρόμοιο πρόβλημα πώς θα αντιδρούσατε και τι θα κάνατε για να τον κάνετε να νιώσει καλύτερα. Θα του λέγατε πόσο λάθος και άχρηστος είναι;
- Φανταστείτε τώρα μια φορά που βιώσατε ένα παρόμοιο πρόβλημα. Πώς φερθήκατε στον εαυτό σας; Παρατηρείτε διαφορές στη στάση και τη συμπόνια με την οποία προσεγγίζετε τις δυο καταστάσεις;
- Αν συνειδητοποιήσετε ότι φερόσασταν στο φίλο σας πιο ευγενικά, αυτή είναι η ευκαιρία σας να γίνετε πιο συμπονετικοί και με τον εαυτό σας.
- Τέλος, φανταστείτε να αντιμετωπίζετε ένα πρόβλημα στο μέλλον. Μπορεί να είναι ένα παρόμοιο πρόβλημα ή ένα εντελώς διαφορετικό. Πώς μπορείτε να είστε πιο συμπονετικοί απέναντι στον εαυτό σας σε αυτή την κατάσταση;
Είναι πολύ σημαντικό να φέρνουμε στο συνειδητό τις πηγές στήριξής μας και ένας εύκολος τρόπος είναι να κάνουμε υποθετικά σενάρια, όπως τα παραπάνω. Με τον ίδιο ευγενικό, στηρικτικό και συμπονετικό τρόπο που θα μιλάγαμε σ’έναν άνθρωπο που αγαπάμε, έτσι θα μιλάμε και θα φερόμαστε στον εαυτό μας.
Όταν γινόμαστε σκληροί και επικριτικοι με εμάς, μας υπενθυμίζουμε πως είμαστε φίλοι μας και ότι αξίζουμε τη συμπόνια προς τον εαυτό μας.
* Το mindfulness μεταφράζεται ως «ενσυνειδητότητα» και σημαίνει η επίγνωση που αποκτάμε όταν επικεντρώνουμε την προσοχή μας σε μια κατάσταση, ένα αντικείμενο με επιτρεπτική διάθεση, χωρίς δηλαδή να έχουμε την πρόθεση να το αλλάξουμε.